จาก สาเหตุที่มาเรื่อง พระสังข์(ทอง)หนีนางพันธุรัต

คนสมัยนี้อ่านตอน พระสังข์หนีนางพันธุรัตน์ แล้วด่าแต่พระสังข์เละเลย เนรคุณมั่งล่ะ อกตัญญูมั่งล่ะ ดีแต่อวดปัญญาตื้นๆต่ำๆไม่ได้มีความรู้พื้นฐานเรื่องพฤติกรรม อารมณ์ อุปนิสัย ของยักษ์เลยไม่เคยศึกษากันเลย จึงขอยกตัวอย่างตัดตอนมาจากช่วงท้ายตอน นางพันธุรัตเลี้ยงพระสังข์ ดังนี้

๏ เมื่อนั้น                   นางพันธุรัตยักษี

เล็ดลอดสอดหามฤคี    ได้เจ็ดราตรีอยู่ไพรวัน

สายัณห์ตะวันรอนรอน   ใกล้จะลับสิงขรพนาสัณฑ์

รำลึกถึงลูกใจผูกพัน     เร่งรีบเร็วพลันระเห็จมา

๏ ถึงรับขวัญอุ้มพระลูกรัก จูบพักตร์เศียรเกล้าเกศา

กอดชมดังดวงนัยนา       นางแสนเสน่หาดังดวงใจ

แลเห็นนิ้วหัตถาผ้าพัน     เอววันของแม่เป็นไฉน

ผ้าผูกนิ้วถูกอะไร            เป็นไรหรือพ่อจงบอกมา

๏ เมื่อนั้น                      พระสังข์ได้ฟังคำว่า

ครั้นแม่จับนิ้วทำมารยา     กลัวพระมารดาจะเคืองใจ

 ทำผิดลูกกลัวพระแม่ตี      ลูกนี้ไม่มีอัชฌาสัย

จับมีดเข้ามาผ่าไม้           บาดเลือดซับไหลฝนไพลทา

๏ ได้เอยได้ฟัง               ชะนางพี่เลี้ยงช่างให้ไม้ผ่า

 จับมือพิศดูพันผ้า            ทูนเหนือเกศารำคาญใจ

จะมากหรือน้อยแม่ขอดู    นิ่งอยู่หาทำให้เจ็บไม่

กำมิดปิดซ่อนแม่ทำไม     บาดแผลน้อยใหญ่ไฉนนา

๏ ได้เอยได้ฟัง                 นางมารโกรธพี่เลี้ยงสาวศรี

น้ำตาคลอตาด้วยปรานี       ให้มัดตีพี่เลี้ยงนางใน

นางนมพี่เลี้ยงเรียงหน้า    ไม่นำพาเอาใจใส่

ให้เล่นมีดเล่นพร้าผ่าไม้    ตีให้บรรลัยประเดี๋ยวนี้

๏ ได้เอยได้ฟัง                  พระสังข์บังคมขอโทษพี่

อ้อนวอนกราบไหว้ทั้งโศกี    มิให้ต้องตีชิงไม้ไว้

ลูกแข็งเขาห้ามแล้วไม่ฟัง    เขารักข้าหาชังลูกน้อยไม่

ถ้าเขาต้องโทษโพยภัย     ไหนเขาจะรักลูกน้อยนี้

จากกลอนชุดนี้ แสดงให้เห็นถึงความโหดร้ายของนางพันธุรัตที่มีอยู่ลึกๆในใจ ซึ่งทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนได้ กล่าวคือ ถ้าอยู่ๆไปพวกพี่เลี้ยงถูกลงโทษหนักเพราะพระสังข์ พระสังข์ก็คงอึดอัดใจไม่น้อย ขณะเดียวกัน พวกพี่เลี้ยงที่ถูกลงโทษอาจผูกใจเจ็บ และอาจทำร้ายพระสังข์ได้ในอนาคตหากสิ้นนางพันธุรัตไปแล้วด้วย

เมื่อพิจารณาลงลึกตั้งแต่ต้นจริงๆนั้น พระสังข์เองก็ไม่เป็นที่พึงปรารถนาในเมืองยักษ์อยู่แล้ว ตั้งแต่ตอนที่เริ่มรับพระสังข์มาเลี้ยงตามสารท้าวภุชงค์ที่ว่า

๏ สารท้าวภุชงค์ทรงศักดิ์      คิดถึงแม่รักยักษา

แต่สหายวายปราณนานมา     ชั่วช้ามิได้มาเยี่ยมเยือน

องค์ท้าวกุมภัณฑ์ที่บรรลัย     ความสมัครรักใคร่ใครจะเหมือน

เจ้าน้อยใจที่ไม่เยี่ยมเยือน     รักเจ้าเท่าเทียมเหมือนกัน

เป็นหญิงครองเมืองมณฑล    เสนีรี้พลจะเดียดฉันท์

เราไซร้ได้บุตรบุญธรรม์         มนุษย์จ้อยน้อยนั้นถือสารไป

เจ้าจงเลี้ยงไว้เป็นลูกรัก         เราเห็นบุญหนักศักดิ์ใหญ่

จะได้ครอบครองพระเวียงชัย   เลี้ยงไว้ค้ำชูแทนหูตา

ฯ ๘ คำ ฯ

จากประโยคที่ว่า เป็นหญิงครองเมืองมณฑล    เสนีรี้พลจะเดียดฉันท์ แสดงว่า หลังจากนางพันธุรัตได้ครองเมืองต่อจากสามีที่ป่วยตาย นางก็ถูกเพ่งเล็งมาตลอด เพราะบรรดาเสนายักษ์ไม่พอใจที่ต้องทำงานรับใช้สตรี! การที่ท้าวภุชงค์ส่งพระสังข์มาจึงน่าจะมีนัยยะทางการเมืองแอบแฝงแน่นอน!!! นางพันธุรัตเองจึงเห็นดีด้วยรับเลี้ยงพระสังข์ด้วยความเต็มใจ แต่ทว่าในการประชุมโหรหลวงฝ่ายขวากลับมีมติแจงในที่ประชุมว่า

๏ บัดนั้น                        กุมภัณฑ์โหรใหญ่ฝ่ายขวา

พินิจคิดคูณแล้วทูลมา       โหราขอโทษได้โปรดปราน

อย่าเพ่อชื่นชมภิรมย์ใจ      มิได้สงสัยที่ในสาร

ตำราทายว่าพระกุมาร        มิใช่ลูกหลานท้าวนาคา

มนุษย์กับยักษ์จะรักกัน      ห้ามปรามกวดขันเป็นหนักหนา

เหมือนหนึ่งดุเหว่าเหล่กา   เลี้ยงรักษาได้เมื่อไรมี

ทำนองเมรีกับพระรถ         ลักหยูกยาหมดแล้วลอบหนี

โฉมยงเหมือนองค์เมรี       รับมาน่าที่จะวายปราณ

ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา

คือ มีการยกกรณีตัวอย่างของ พระรถ เมรี มาอ้างถึงความอันตรายของยักษ์ที่คิดจะรักมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นในฐานะของคนรักรึลูกบุญธรรมก็ตาม เพราะตามเหตุผลแล้ว มนุษย์น้อยคนนักที่จะสามารถอดทนต่อความโหดเหี้ยมอันเป็นกมลสันดานดั้งเดิมของยักษ์ได้ และยักษ์ส่วนมากมักจะมีโรคทางใจ(หวงหึงห่วงหนักรักมากจนเกินไป)ซึ่งเป็นสาเหตุหลักให้ยักษ์ในวรรณคดีหลายเรื่องเสียชีวิตก่อนเวลาอันควรเมื่อถูกกระตุ้นอาการอย่างรุนแรงโดยฉับพลัน แต่ด้วยนิสัยชอบเอาแต่ใจดั้งเดิมของนางเองบวกกับอารมณ์รุนแรงตามสัญชาติยักษ์ นางจึงคิดว่า

๏ ได้เอยได้ฟัง                มืดคลุ้มกลุ้มคลั่งดังเพลิงผลาญ

เหม่อ้ายโหรใหญ่ใจพาล    ช่างเปรียบเทียบทัดทานด้วยมารยา

มึงนี้ผูกจิตคิดคด              จะขบถจริงจังกระมังหนา

กูไซร้จะได้ลูกยา              กีดหน้าขวางตาหรือว่าไร

กูไซร้ใช่นางเมรี               หลงด้วยโลกีย์หาดีไม่

อันท้าวภุชงค์ทรงชัย         ชั่วแล้วที่ไหนจะให้มา

ว่าพลางทางสั่งสาวสวรรค์  จงช่วยกันขับไล่ไสเกศา

แต่นี้สืบไปอย่าให้มา         มันว่ากูเล่นให้เป็นลาง

ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา

ดูจากลิมิตความโกรธของนางแล้ว นางพันธุรัตน่าจะกำลังตกอยู่ในสถานการณ์ขับขันสุดขีด สาเหตุหลักก็น่าจะเป็นเรื่องที่นางสำเร็จราชการแทนสามีที่ตายไปอยู่แบบนี้เอง เนื่องด้วยตัวนางเองก็ไม่มีลูกหลานที่ไหนจะสืบทอด ไม่ช้าก็เร็วนางก็คงต้องถูกบีบให้สละอำนาจออกจากบัลลังก์ตำแหน่งแน่นอน แล้วสถานการณ์ก็จะยิ่งเลวร้ายลง พวกขุนนางผู้ใหญ่คงได้ก่อสงครามชิงอำนาจกันวุ่นวายจนอาจกลายเป็นสงครามกลางเมือง นางเองก็มีแค่นางกำนัลกับคนสนิทใกล้ตัวที่ไว้ใจได้ไม่กี่คน(พวกที่มารวมกันตอนนางตีกลองเรียกเพื่อตามหาตอนพระสังข์หนีนั่นแหละ)คงจะหยุดเรื่องนี้ไม่ได้แน่ การที่รับพระสังข์มาเลี้ยงจึงน่าจะเป็นการเบี่ยงประเด็นที่ดีที่สุด ณ ขณะนั้น(แต่การรับลูกบุญธรรมก็เป็นแค่การถ่วงเวลาเรื่องหาตัวผู้ครองบัลลังก์ออกไปสักหลายปีหน่อยเท่านั้นเอง ไม่ใช่การแก้ปัญหาอะไรเลย)

แต่ด้วยความกลัวว่าพระสังข์จะตกใจกลัวจนถึงขั้นเสียชีวิต นางจึงออกคำสั่งบังคับให้ยักษ์ทั้งเมืองทำการ"สร้างภาพ"ครั้งมโหฬารตามนิสัยชอบเอาแต่ใจของนางเองด้วย คือ

๏ แล้วสั่งกุมภัณฑ์ให้จัดแจง          ตกแต่งเร่งรัดอย่าขัดขวาง

อีกทั้งข้าเฝ้าท้าวนาง                   ต่างต่างแผลงฤทธิ์นิมิตกาย

ให้เป็นมนุษย์สุดสิ้น                     ตรัสพลางเทพินผันผาย

เข้าที่นฤมิตบิดเบือนกาย               เฉิดฉายโสภาอ่าองค์

ออกจากวังแก้วแพรวพรรณ           กำนัลพรั่งพรูดูระหง

แห่แหนแน่นอัดจัตุรงค์                 เสนาพาลงไปคงคา

ฯ ๖ คำ ฯ กลองโยน เชิด

และเพื่อกลบกระแสข่าวลือที่ว่า ยักษ์ไม่ควรสมาคมกับมนุษย์ ที่เหล่าขุนนางต่างไม่ไว้วางใจอยู่ นางจึงได้ทำการอธิษฐานเสี่ยงทายว่า

๏ มาถึงหาดทรายชายทะเล           เห็นเภตราลอยคอยท่า

ลดองค์ลงริมชลธาร์                     หัตถาจบน้ำได้สามที

แล้วนางตั้งจิตพิษฐาน                  กุมารบุญหนักศักดิ์ศรี

จะมาเป็นลูกข้าในครานี้                เทวัญจันทรีจงเล็งแล

ขอให้ลอยเข้ามาถึงฝั่ง                 เหมือนหนึ่งยังข้าเห็นให้เป็นแน่

เสี่ยงพลางแล้วนางผันแปร            ลุกยืนชะแง้แลไป

สำเภาลอยเลื่อนเคลื่อนคลา          ไม่ทันพริบตาเข้ามาใกล้

เกยยังฝั่งพลันทันใด                    บัดใจเห็นทั่วทุกตัวมาร

ฯ ๘ คำ ฯ สาธุการ

แน่นอนว่า หลังภาพนี้ได้ประจักต์เป็นหลักฐานแก่สายตาเหล่ายักษ์(แปลง)ทั้งหลาย ข่าวลือต่างๆก็เป็นอันยุติไปในทันที แต่ความไม่พอใจน่าจะยังมีอยู่ลึกๆเป็นคลื่นใต้น้ำ

แต่พอวันแรกที่นางพันธุรัตรับพระสังข์มาเลี้ยง นางก็บอกเรื่องที่ทำให้พระสังข์งานเข้าในทันที ซึ่งเรื่องนี้นับว่าเป็นเรื่องใหญ่และหนักมากสำหรับเด็กตัวน้อยๆ คือ

๏ ฟังเอยฟังการ                นางมารสงสารเป็นหนักหนา

รับขวัญไม่กลั้นน้ำตา          ลูบหลังลูบหน้าให้ปรานี

แม่จะถนอมกล่อมเกลี้ยง     จะเลี้ยงเจ้าเป็นบุตรนะโฉมศรี

พ่ออย่าได้กังขาราคี           พระบุรีจะให้แก่ลูกยา

จูบพลางนางอุ้มขึ้นใส่ตัก    ความรักแสนสุดเสน่หา

ดังดวงฤทัยนัยนา             แล้วสั่งมหาเสนาใน

ท่านจงเร่งรัดจัดแจง          ตกแต่งพาราอย่าช้าได้

จะสมโภชลูกแก้วแววไว     บาดหมายกันไปอย่าได้นาน

ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา

ตัวกลอนชุดนี้ แสดงถึงปัญหาหนักอึ้ง ๒ ประการ

๑.พ่ออย่าได้กังขาราคี           พระบุรีจะให้แก่ลูกยา

     ประโยคนี้ นางพันธุรัตบอกกับพระสังข์ถึงกาลอนาคตข้างหน้าว่า ต่อไป นางจะให้พระสังข์ได้ครองเมืองยักษ์นี้! โดยที่นางเองไม่ได้ถามความต้องการของพระสังข์เลย มาถึงนางก็ยัดตำแหน่งให้ ขณะนั้นพระสังข์ก็ยังเล็ก ยังไม่หายคิดถึงแม่กับตายาย นางพันธุรัตก็จัดแจงวางแปลนระยะยาวให้พระสังข์อยู่ในเมืองนี้ไปตลอดชีวิตเสียแล้ว!!!(ให้คนปกครองยักษ์ทั้งเมืองมันจะไปรอดมั้ย???)

๒.จะสมโภชลูกแก้วแววไว     บาดหมายกันไปอย่าได้นาน

    หลังจากรับพระสังข์ขึ้นมาแล้ว นางจึงสั่งให้จัดงานมหรสพขึ้นทันที โดยหวังว่า ความบาดหมางทั้งหลายจะหายไป คำถามคือ ใครบางหมางกับใคร???

คำตอบนั้น น่าจะเป็นความบาดหมางที่นางพันธุรัตมีต่อบรรดาขุนนางเรื่องทายาทบัลลังก์นั่นแหละ นางจึงได้ประกาศในวังกลางที่ประชุมว่า พระบุรีจะให้แก่ลูกยา และขอให้นับแต่นี้ไป บาดหมายกันไปอย่าได้นาน เรื่องอะไรที่สมควรจบก็ให้รีบจบๆไปซะถ้าไม่อยากจะมีปัญหา!(กระแสการต่อต้าน(แอนตี้)พระสังข์ของพวกยักษ์ในเมืองจึงค่อยๆเพิ่มขึ้นตามลำดับ)

จากเรื่องนี้เองทำให้พระสังข์อึดอัดใจมากเพราะตนเองก็มีภารกิจตามหาแม่แท้ๆอยู่ในใจอยู่ก่อนแล้ว ยังมาถูกยัดเยียดความหวังอันริบหรี่ใส่มืออีก พระสังข์จึงต้องอยู่ในสภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออก จะบอกใครก็ไม่ได้เพราะว่า

๏ ครั้นถึงจึงขึ้นบนแท่นแก้ว            ผ่องแผ้วปรีดิ์เปรมเกษมศรี

แล้วจัดแจงนักเทศน์ขันที               นางนมทั้งสี่พี่เลี้ยง

กำนัลนางมโหรีขับไม้                    สำหรับให้ขับกล่อมพระเนื้อเกลี้ยง

แม่มอบให้พระสังข์ทั้งวังเวียง          ใครทุ่มเถียงจงเฆี่ยนฆ่าตี

นางถนอมกล่อมเกลี้ยงรักษา          มิให้พระลูกยาเจ้าหมองศรี

จนพระชันษาสิบห้าปี                    ยังทวีความรักอยู่ทุกวัน

นางค่อยเคลื่อนคลายสบายใจ         จะใคร่ไปเที่ยวป่าพนาสัณฑ์

เผอิญใจทึกทึนนึกผูกพัน               คิดพรั่นกลัวลูกจะหนีไป

อย่าเลยจะแสร้งแกล้งล่อลวง          อย่าให้ล่วงหมายคำสำคัญได้

ว่าไปช้าแล้วกลับมาเร็วไว              ถึงจะหนีไปไม่พ้นกร

แม่จะไปป่าเจ็ดราตรี                     พันปีจงฟังแม่สั่งสอน

บ่อน้ำซ้ายขวาเจ้าอย่าจร                หอข้างหัวนอนเจ้าอย่าไป

สั่งลูกแล้วพบันมิทันช้า                  พรั่งพร้อมทหารหน้าห้องใหญ่

ออกจากพาราคลาไคล                  แปลงไปเป็นยักษ์ฉับพลัน

ฯ ๑๔ คำ ฯ กราว

นางพันธุรัตเล่นจัดพี่เลี้ยงประกบเป็นบอดี้การ์ดคอยจับตาดูตลอด๒๔ชั่วโมง ไม่ว่าพระสังข์จะทำอะไรก็อยู่ในสายตาตลอด แถมแอบโหดเหี้ยมนิดๆด้วยการบอกว่า แม่มอบให้พระสังข์ทั้งวังเวียง          ใครทุ่มเถียงจงเฆี่ยนฆ่าตี ก็ไม่รู้เหมือนกันว่านางจะโหดไปไหน ขนาดบอกว่ายกวังทั้งวังให้พระสังข์จัดการแล้ว ยังจะบอกอีกว่า พระสังข์มีอำนาจในวังนี้เต็มที่ใครทุ่มเถียงจงเฆี่ยนฆ่าตี! นางไปบอกเด็กตัวเล็กๆอย่างนั้นได้ยังไง ลูกคนโหดเหมือนลูกยักษ์ซะที่ไหน นางเองก็ไม่เคยเลี้ยงลูกเลี้ยงเด็ก ถ้ามีคงตามใจลูกจนเสียสันดานแน่ๆ นิสัยนางเองก็น่ากลัวมากจริงๆจะให้ใครมีความเห็นค้านรัชทายาทไม่ได้เลยรึไง? นางเองคงปกครองเมืองและขุนนางด้วยการสร้างความหวาดกลัวมาตลอดแน่ๆถึงไม่มีใครขัดนางเลย

แต่พระสังข์เองก็เก่งนะ อดทนมาได้จนอายุ๑๕ นางพันธุรัตก็วางใจ(นางพันธุรัตน่าจะเป็นพวกมีนิสัยเอ็นดูคนใกล้ตัวนะ) นางคงคิดว่า พระสังข์คงลืมๆเรื่องเก่าๆได้แล้ว และคงยกบัลลังก์ให้ได้แน่นอนจึงออกไปหากินบ่อยเข้าๆจนพระสังข์จับทางได้ และหาช่องโหว่จากการที่ถูกจับตาจากเหล่าพี่เลี้ยงตลอดเวลาแอบหนีจนไปพบความจริงของนางพันธุรัตจนได้(พวกพี้เลี้ยงคงเฝ้าพระสังข์จนเหนื่อยเลยเผลอหลับไป พระสังเลยแอบๆหลบมาได้) เพราะตลอดเวลาที่มาอยู่ที่นี่ พระสังข์ไม่เคยได้ออกไปเที่ยวดูเมืองด้วยตัวคนเดียวสักครั้ง ซึ่งการไม่ให้พระสังข์อกไปไหนน่าจะมาจาก ๒ สาเหตุด้วยกัน คือ

๑.ป้องกันไม่ให้พระสังข์ได้รับอันตรายจากพวกยักษ์ในเมืองที่ไม่พอใจตัวพระสังข์ ถ้าออกไปเที่ยวเล่นในเมืองอาจสุ่มเสี่ยงต่อการถูกลักพาตัวรึลอบสังหารได้(รัชทายาทเจอแบบนี้แทบทุกราย!)

๒.ป้องกันไม่ให้ชาวเมืองยักษ์ลุกฮือขึ้นต่อต้าน เพราะไม่พอใจที่ต้องคอยนิมิตแปลงสภาพบ้านเมืองเพื่อสร้างภาพให้พระสังข์เห็นในทุกครั้งที่ออกไปเที่ยวเล่นในเมือง(มันอึดอัดไม่ใช่นิสัยยักษ์เลยที่ต้องมาแปลงเป็นคนแล้วต้องคอยยิ้มแย้มสมานฉันท์รับแขกตลอดเวลาแบบนี้!)

หากพระสังข์ยังคงอยู่ในเมืองยักษ์ต่อไป ถ้านางพันธุรัตสิ้นแล้ว พระสังข์ได้ปกครองเมืองต่อ พระสังข์จะทำยังไง เป็นผู้นำแต่มีศัตรูอยู่ทั้งเมืองแบบนี้? แล้วไหนจะภาพมายาที่สร้างไว้อีก ถ้าพระสังข์ครองเมืองแล้วมารู้ทีหลังว่าเมืองนี้เป็นของยักษ์อะไรจะเกิดขึ้น?

อนึ่ง เราพบว่า คำว่า พันธุรัต มาจาก พันธุ = พวกพ้อง + รัต = ยินดี,ชอบใจ หรือ ราตรี

ดังนั้น จึงอาจแปลรวมๆได้ว่า เป็นผู้ยินดีในพวกพ้อง ไม่ก็ เป็นความมืดมนของพวกพ้อง(แต่ส่วนตัวเชื่อความหมามแรกมากกว่า)

ถ้าจะให้วินิจฉัยสรุปสาเหตุการตายของนางพันธุรัต ณ ตอนนี้ คงสรุปได้ว่า การตายของนางพันธุรัตน่าจะมาจากการที่นางฝากฝังและตั้งความหวังไว้กับตัวพระสังข์มากเกินไปจนมองไม่เห็นทางออกอื่นๆที่อาจใช้เป็นทางเลือกที่ดีกว่าตัวพระสังข์ได้ เมื่อไม่ได้ตามที่ใจตนต้องการ(นางเป็นคนเอาแตาใจอย่างร้ายกาจ)นางจึงต้องเผชิญกับโรคทางใจจนเสียชีวิต

ถ้าสังเกตดีๆอีกก็จะพบว่า ตั้งแต่พระสังข์ออกจากหอยสังข์มา(จริงๆแล้วไม่ได้ออกเองแต่โดนทุบแตกเลยไม่เหลือไว้ให้หลบ)พระสังข์ไม่เคยมีเพื่อนรุ่นเดียวกับตนเลย อาจเคยเล่นกับแม่และตายายมาบ้าง แต่ว่านับตั้งแต่ตอนที่มาอยู่กับนางพันธุรัตก็ยิ่งแล้วใหญ่ พระสังข์ไม่เคยมีใครเล่นด้วยเลย(อาจเพราะพวกนางกำนัลพี่เลี้ยงกลัวว่าหากทำผิดจะถูกนางพันธุรัตลงโทษรึด้วยความรังเกียจในตัวพระสังข์) หลังจากที่นางพันธุรัตเสียชีวิตแล้ว พระสังข์จึงออกคำสั่งในฐานะของเจ้าเมืองยักษ์เป็นครั้งแรก คือ

๏ ครั้นคลายวายโศกเศร้าหมอง              พระจึงร้องสั่งเหล่ายักษา

ท่านจงเชิญศพพระมารดา                     คืนไปพาราของเรา

แล้วตระเตรียมการไว้ให้เสร็จสรรพ          คอยท่าข้ากลับมาจึงเผา

การพระเมรุใหญ่อยู่อย่าดูเบา                 ท่านจงเอาใจใส่ไตรตรา

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา

นับว่า พระสังข์ได้ทำความคาดหวังของนางพันธุรัตแล้ว แม้ว่าออกจะช้าเกินไปก็ตามที การสั่งให้เชิญศพของนางพันธุรัตคืนไปพาราของเราเป็นการตอกย้ำเหล่าเสนาอำมาตย์ขุนนางต่างๆแล้วว่า พระสังข์ยินดีรับตำแหน่งเจ้าเมืองยักษ์ขึ้นนั่งบัลลังก์ต่อจากนางพันธุรัต และได้กำชับตอกย้ำอย่างชัดเจนว่า แล้วตระเตรียมการไว้ให้เสร็จสรรพ          คอยท่าข้ากลับมาจึงเผา เป็นการออกคำสั่งที่ชัดเจนเด็ดขาด คือ ต้องรอเจ้าเมือง คือพระสังข์เป็นคนกลับไปจัดการเองในฐานะของลูกและ"เจ้าเมือง"!

เมื่อได้ท่องจำจินดามนตร์จนขึ้นใจแล้ว พระสังข์ก็สวมชุดเงาะ เกือกแก้ว และถือไม้เท้าเหาะมาจนถึงเขตแดนเมืองของท้าวสามนต์แห่งหนึ่ง อนึ่ง สามนต์ มาจากคำว่า สามันตราช คือ ราชาของหัวเมือง ไม่ใช่กษัตริย์ที่ปกครองแผ่นดิน ฉะนั้น คำว่า สามนต์จึงไม่ใช่ชื่อเมือง แต่เป็นสรรพนามใช้เรียกเป็นตำแหน่งของบุคคลที่ปกครองหัวเมือง!!! ในท้องเรื่อง ท้าวสามนต์ในที่นี้ น่าจะเป็นผู้ปกครองหัวเมืองหนึ่งในดินแดนของท้าวยศวิมลพ่อของพระสังข์นั่นเอง(เพราะอยู่ไม่ไกลเมืองกันถึงหากันเจอได้ง่ายนัก)

หลังจากลงมาในเขตชายแดนของเมืองท้าวสามนต์นี้แล้ว พระสังข์ได้เจอกับพวกเด็กๆเลี้ยงวัวที่พาวัวออกมากินหญ้า พระสังข์จึงไปเล่นกับพวกเด็กๆ ซึ่งการที่พระสังข์สวมรูปเงาะลงไปเล่นกับพวกเด็กๆได้อย่างสนุกสนามลืมวัยนี้ น่าจะเป็นเพราะพระสังข์มีพัฒนาการทางสังคมที่ค่อนข้างช้าไม่ค่อยจะสมวัย เนื่องจากในวัยเด็กไม่เคยมีโอกาสได้โตมากับเด็กๆรุ่นเดียวกันเลย ตอนอยู่กับนางพันธุรัตก็มีคนคอมเฝ้าดูตลอดเวลา นอกวังก็ไม่ให้ออก พระสังข์จึงมีการชดเชยปมด้อยในวัยเด็กของตนเองกันเล็กน้อยกับบรรดาเด็กๆเลี้ยงวัวอย่างเพลิดเพลิน แล้วก็ดันติดใจจนแทบจะลืมเรื่องแม่แท้ๆของตัวเองกันไปเลย

และการที่พระสังข์ทองต้องสวมรูปเงาะและมาลงอาศัยที่ชายแดนเมืองนี้ รวมถึงการที่ไม่ยอมถอดรูปเงาะให้ใครๆเห็นเลย อาจเป็นเพราะว่าต้องการปลอมตัวและหลบซ่อนตัวจากพวกยักษ์ที่คิดตามล่าตนก็เป็นได้ เพราะเมื่อสิ้นนางพันธุรัตแล้วการกำจัดพระสังข์ที่ขาดการคุ้มกันนั้นมันง่ายมากๆ! พระสังข์ทองจึงต้องสวมรูปเงาะปลอมตัวอยู่ในเมืองนั้นไปก่อนจนกว่าจะแน่ใจในสถานการณ์

ส่วนตอนที่ ท้าวสามนต์ให้ลูกเขยหาปลาหาเนื้อ นั้น พระสังข์ได้แสดงพฤติกรรมแปลกๆออกมา ตอนที่สั่งให้ทั้ง๖เขยตัด(ปลาย?)หูและจมูกเพื่อแลกกับเนื้อและปลา ซึ่งพฤติกรรมพิสดาร(ปนซาดิสต์!)นี้ น่าจะเป็นความขี้เล่นแบบโหดๆที่ติดมาจากนิสัยของนางพันธุรัตก็เป็นได้!!!